Bu günlerde bazı siyasetçiler ülkemizdeki tren raylarına kafayı takmış durumda. Hatta 1 asır öncesi ile bugün arasında o zamanın şartlarına bakılmaksızın kıyaslamalar yapılıyor. Bence biraz geriye gidip hangi şartlarda neler başarıldığını hatırlamakta fayda var, çünkü geçmiş dönemde yapılanları küçümsemek aslında bu ülkenin halkını küçümsemektir. Cumhuriyet ilan edildiğinde ülkemizde karayolu yok denecek kadar azdı, denizcilik acınacak durumdaydı, havacılık yoktu. Toplam 4.000 km. demiryolu vardı ve Haydarpaşa-Gebze demiryolu dışındaki tüm hatların işletmesi yabancılardaydı. Devletin kasası bomboştu, bu yetmezmiş gibi bir de Osmanlı’nın borçlarını ödemek zorundaydılar. Peki bunca yokluğa rağmen neler başarıldı?
23 Ocak 1924: Ankara-Elmadağ arasında 44 km. uzunluğundaki geniş demiryolu hattı hizmete açıldı.
1 Haziran 1924: Samsun-Sivas demiryolu hattı ihalesi yapıldı.
17 Haziran 1924: TBMM’nin karşısında büyük bir otelin inşası başladı (Ankara Palas) İstasyona giden yolun bataklık olan tarafı kurutuldu ve yerine park yapıldı (Gençlik Parkı) Ulus meydanı ile Çankaya arasındaki yol genişletildi (Atatürk Bulvarı)
15 Eylül 1924: Samsun-Sivas demiryolu hattının ilk aşaması olan Samsun-Çarşamba hattının temeli atıldı.
19 Ocak 1925: TBMM, Yol Yükümlülüğü Kanunu’nu kabul etti. Yol kanununa göre, öğrenciler ile silah altında olanlar ve maluller dışında kalan 18-60 yaşları arasındaki bütün erkekler yılda 1 hafta yol yapımında çalışacaktı. Bu yollarla köyler kasabalara, kasabalar ilçelere bağlanacaktı. 1 yılda 27.850 km. köy yolu açıldı.
17 Nisan 1925: Geniş demiryolu hattı Kızılırmak’tan sonra Yahşıhan’a ulaştı. Yahşıhan tüneli hizmete açıldı. Bu tünel Sivas’ın, Erzurum’un ve Kars’ın kapısı gibiydi.
20 Kasım 1925: 133 km. uzunluğundaki Yahşıhan-Yerköy demiryolu hattı açıldı. Böylece Ankara-Kayseri hattının yarısı tamamlanmış oluyordu.
25 Mayıs 1927: Ankara-Kayseri demiryolu hattı tamamlanarak hizmete açıldı.
14 Kasım 1927: Samsun-Amasya demiryolu hattı hizmete açıldı.
1 Kasım 1929: Mustafa Kemal, TBMM bütçe toplantısında açılış konuşmasını yaptı. 1929 yılında 450 km. demiryolu yapıldığını açıkladı.
22 Temmuz 1930: Demiryolu hattı Sivas’a ulaştı.
29 Ocak 1931: Adana-Malatya demiryolu hattı hizmete açıldı.
16 Aralık 1932: Samsun-Sivas demiryolu hizmete açıldı. Böylece Çarşamba, Samsun, Amasya, Zile Ankara’ya, İstanbul’a İzmir’e Konya’ya ve Adana’ya bağlanmış oluyordu.
4 Eylül 1933: Sivas-Erzurum demiryolu hattının temeli atıldı.
20 Eylül 1933: Kayseri-Ulukışla demiryolu hizmete açıldı. Böylece Karadeniz Samsun-Sivas-Ulukışla-Adana-Mersin yoluyla Akdeniz’e bağlanmış oluyordu.
8 Ağustos 1934: Malatya-Elazığ arasındaki118 km. uzunluğundaki demiryolu hattı hizmete açıldı.
23 Ağustos 1935: Nazilli tren istasyonunun açılışı yapıldı.
22 Kasım 1935: Tren yolu hattı Diyarbakır’a ulaştı.
18 Kasım 1936: Filyos (Zonguldak)–Irmak arasında391 km. uzunluğundaki demiryolu hattı hizmete açıldı. Demiryolu hattı 37 tünel, birçok menfez ve köprüden oluşuyordu. Bu yolla bütün kömür havzası tüm Türkiye’ye bağlanmış oluyordu.
25 Aralık 1936: Türkiye Cumhuriyeti Devleti, Sirkeci-Edirne demiryolu hattı ile Ereğli Kömür Şirketi’ni satın aldı. Türkiye topraklarında yabancıların işlettiği bir metre demiryolu hattı bile kalmamıştı.
30 Ekim 1937: Ankara Tren Garı açıldı. Yanında Gar Gazinosu diye anılacak gazino binası ve çok güzel bir bahçe yapılmıştı.
8 Eylül 1938: Demiryolu hattı Erzurum’dan sonra Erzincan’a da ulaştı.
15 yılda yapılan gayretli çalışma ile genç Türkiye Cumhuriyeti demiryollarını 4.000 km’den 7.132 km’ye yani 2 katına çıkarmıştı ve tamamı Türklerin işletmesindeydi…
Gündem ve Tarih 